آموزش زبان تركي استانبولي

- پسوند هايي كه از اسم، اسم مي سازند . . . . . İsimden isim yapım ekleri

پسوند هاي پركابرد اين ها هستند :

-lık / -lik / -luk / -lük

يكي از پسوند هاي پركاربرد تركي تركيه و تركي آزربايجاني هست. در مثال هاي زير تفاوتي بين دو تركي ياد شده وجود ندارد.

اين پسوند اسم هاي  مكان، ابزار، مجموعه، شغل و مقام و درجه مي سازد.

الف. با اضافه شدن به اسم مفهوم "براي چيزي"  را مي دهد و صقت مي سازد.

قانون : در تركي پسوند جمع lar و ler هست.

( تفاوتي بين تركي استانبولي و تركي آذربايجاني نيست)

استفاده از كدام يك، بستگي به آخرين مصوت كلمه دارد كه اگر از نوع مصوت هاي پسين باشد، پسوند lar و اگر از نوع مصوت هاي پيشين باشد پسوند ler خواهد آمد. البته كساني كه ترك زبان هستند لازم نيست اين قاعده را بدانند زيرا از آن استفاده مي كنند.

Kalın ünlüler : a , ı , o , u                               مصوت هاي پسين

İnce ünlüler : e , i , ö , ü                                مصوت هاي پيشين

Var به معناي هست، وجود دارد، حضور دارد.
yok خود به تنهايي به معناي نه، خير است، اما در صورت استفاده در جمله معناي "نيست، وجود ندارد" مي‌دهد.

پسوند da/de يا ta/te به معناي "در، روي" هست.

در حالت پرسشي پسوند پرسشي mı براي var و پسوند پرسشي mu براي yok به كار مي‌رود.

Masada ne var?                              چه چيزي روي ميز قرار دارد؟
dolapta yemek var mı?                 روي كابينت غذا هست؟         

در حالت پرشي وقتي از كلمه‌هاي پرسشي مانند kim ، ne، kaç ... استفاده شود پسوند پرسشي به كار نمي‌رود.

همچنين با استفاده از شناسه‌هاي زمان حال (درس قبلي) جملات "موجود بودن، هستن" ساخته مي‌شود.

ben varım : من هستم، حضور دارم
sen varsın: تو هستي
o var: او هست
biz varız: ما هستيم
siz varsınız : شما هستيد
onlar var(lar) : آنها هستند

O burada yok mu?                       او اينجا نيست؟
biz her takımda varız.                ما در هر تيمي هستيم.

جمله قرمز به صورت "markette süt yok" "در فروشگاه شير نيست" درست است.

فعل «بودن» در تركي استانبولي به صورت فعل مستقل به‌كار نمي‌رود بلكه به شكل «شناسه» به اسم اضافه مي‌شود. براي مثال در فارسي مي‌گوييم «من دانش آموز هستم» يا «من دانش آموزم». در تركي با اضافه شدن شناسه ساخته مي‌شود

 استفاده از هر كدام از چهار حالت شناسه بستگي به مصوت آخر كلمه دارد كه در درس اول به آن اشاره شده است. بار ديگر اينجا نيز از طرز استفاده از پسوندهاي دو يا چهار حالته اشاره مي‌شود.

ضمير + اسم/صفت + شناسه

با توجه به جدول 2 (درس بخش دستور زبان آواشناسي )براي مثال استفاده از شناسه (پسوند شخص) چهار شكلي اول شخص به صورت زير خواهد بود:

جدول 2