اگر هنگام توليد صدا تارهاي صوتي لرزش داشته باشند به آن صداها واكبر (ötümlü) مي گويند و اگر لرزشي ايجاد نشود بي‌واك (ötümsüz) مي گويند. اصطلاحا به همخوانهاي واكبر، نرم (yumuşak) و به بي‌واك‌ها سخت (sert) مي گويند. براي تشخيص مي توانيد دست‌هاي خود را بر روي گوش‌هايتان بگذاريد يا دو انگشت خود را روي سيب آدم در گلوي خود قرار دهيد و با ايجاد صدا متوجه لرزش در تارهاي صوتي بشويد.
صامتهاي بي‌واك : ç- f- h- k- p- s- ş- t
صامت هاي واكبر : b- c- d- g- ğ- j- l- m- n- r- v- y- z
واج‌گونه‌هاي (sesbirimcikler ) تركي : گاهي حرفي در الفبا بيانگر چند صدا يا چند واج هست. به هر كدام از آن صداها واجگونه گفته مي شود. در الفباي آوانگاري بين‌المللي IPA واج‌ها بين // و واج‌گونه‌ها بين[ ] نشان داده مي‌شوند بعضي از حروف تركي داراي چند واجگونه هستند.
k : اگر قبل از واكه‌هاي a, ı, o ,u بيايد به صورت [k] تلفظ مي شود مانند حرف ك در كوه. مثال :
kaç چند , kış زمستان , kul غلام , kol بازو
اگر قبل از واكه‌هاي e, i, ö ,ü بيايد به صورت [c] تلفظ مي شود مانند حرف ك در نيك. مثال :
kel كچل , kim چه‌كسي , kör كور , kül خاكستر
g : اگر قبل از واكه‌هاي a, ı, o ,u بيايد به صورت [g] تلفظ مي شود مانند حرف ق، مثال :
gaz گاز , gırtlak حنجره , gol گل , gurbet غربت
اگر قبل از واكه‌هاي e, i, ö ,ü بيايد به صورت [ɟ] تلفظ مي شود مانند حرف گ در ديگ. مثال :
gelir درآمد , gizli مخفي , göl درياچه , gül گل
i: اگر قبل از حرف ğ بيايد به صورت [i] تلفظ مي شود مانند حرف ي در بينا. حرف ğ باعث كشيده‌تر شدن مي‌شود. مثال : iğne سوزن، iğne سنجد
در جاهاي ديگر به صورت [ı] (اي كوتاه) تلفظ مي شود. مثال : inek گاو ماده، inci مرواريد
u: اگر قبل از حرف ğ بيايد به صورت [u] تلفظ مي شود شبيه تلفظ حرف او در كلمه‌ي دوران با اين فرض كه حرف كشيده شده به جاي o، u باشد. حرف ğ باعث كشيده‌تر شدن u مي‌شود. مثال : buğu بخار، uğur ميمنت،buğday گندم
در جاهاي ديگر به صورت [ʊ] تلفظ مي شود. به صورت او كوتاه مانند او در كلمه‌ي مو اما كوتاه. مثال : su آب ،uçak هواپيما
e: اين حرف عمدتا به صورت [ɛ] تلفظ مي شود. صدايي بين اِ و اَ دارد. مثال : elma سيب ، eksi منفي در بعضي از لهجه‌ها به صورت [æ] نيز تلفظ مي شود كه همان اَ مي باشد. مثال : genç جوان، kent شهر اگر قبل از حرف ğبيايد به صورت [e] تلفظ مي شود كه همراه با حرف ي لغزشي مي باشد.آموزش زبان تركي در كل به صورت حرفي ما بين اِ و اَ تلفظ مي شود.
البته همخوانهاي l، n، r و v و واكه‌ي a هم داراي واجگونه هستند ولي تفاوت زيادي در تلفظ ندارند كه به آنها اشاره نمي كنيم.
حرف ğ خود به تنهايي يك واج به شمار نمي رود. اگر اين حرف بعد از واكه‌هاي پيشين (a- ı- o- u) قرار گيرد باعث كشيده‌تر شدن آنها مي شود.
|
dağ |
كوه |
ağır |
سنگين |
ağaç |
درخت |
|
yığın |
توده |
çığırtı |
جيغ و داد |
sığır |
گاو نر |
|
soğuk |
سرد |
doğru |
درست |
oğul |
پسر |
|
buğday |
گندم |
buğu |
بخار |
uğurlu |
خوش‌يمن |
روش یادگیری زبان ترکی استانبولی، به عنوان یکی از زبان‌های پرکاربرد و زیبا در جهان، می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلفی انجام شود. یکی از روش‌های مؤثر برای یادگیری این زبان، فراگیری آن به صورت فعال و پرکاربرد است. این روش شامل مکالمه فعال، گوش دادن به مکرر به متون صوتی و تمرین‌های مکالمه با هم‌زبانان است. این روش باعث ایجاد تسلط بر مکالمه، فهم بهتر مفاهیم زبانی و افزایش دایره لغات می‌شود.
علاوه بر این، استفاده از منابع آموزشی متنوع نیز می‌تواند به یادگیری زبان ترکی استانبولی کمک کند. این منابع شامل کتب آموزشی، وب‌سایت‌ها، برنامه‌های آموزشی آنلاین، فیلم‌ها، موسیقی و متون ادبی است. از طریق تنوع در منابع، فراگیران می‌توانند مهارت‌های مختلف زبانی را تقویت کنند و با موضوعات مختلفی آشنا شوند. همچنین، شرکت در کلاس‌های آموزشی و گروه‌های تحقیقاتی نیز می‌تواند به تقویت مهارت‌های گفتاری و شنیداری کمک کند و فراگیران را به تعامل بیشتر با زبان و فرهنگ ترکیه تشویق کند.