فعل + -dı/-di/-du/-dü; -tı/-ti/-tu/-tü + شناسه
نكته: پسوندهاي tı/-ti/-tu/-tü زماني كاربرد دارند كه فعل به يكي از صامت‌هاي بي‌واك (k, f,ş, ç, s, p, t, h) ختم شود. راهنماي استفاده از پسوند زمان گذشته:
|
آخرين مصوت فعل |
مصوت پسوند |
پسوند |
شناسه siz |
شناسه onlar |
|
a- ı |
ı |
dı/tı |
-nız |
-lar |
|
e- i |
i |
di/ti |
-niz |
-ler |
|
o- u |
u |
du/tu |
-nuz |
-lar |
|
ö- ü |
ü |
dü/tü |
-nüz |
-ler |
ben geldim آمدم gittim رفتم
sen geldin آمدي gittin رفتي
o geldi آمد gitti رفت
biz geldik آمديم gittik رفتيم
siz geldiniz آمديد gittiniz رفتيد
onlar geldiler آمدند gittiler رفتند
صرف منفي با ma/me به صورت madı/medi ساخته مي‌شود. به طور خلاصه :
ben -madım -medim
sen -madın -medin
o -madı -medi
biz -madık -medik
siz -madınız -mediniz
onlar آموزش زبان تركي -madılar -mediler
ben unut-ma-dı-m فراموش نكردم gül-me-di-m نخنديد
sen unut-ma-dı-n فراموش نكردي gül-me-di-n نخنديدي
o unut-ma-dı فراموش نكرد gül-me-di نخنديد
biz unut-ma-dı-k فراموش نكرديم gül-me-di-k نخنديديم
siz unut-ma-dınız فراموش نكرديد gül-me-di-niz نخنديديد
onlar unut-ma-dı-lar فراموش نكردند gül-me-di-ler نخنديدند
گرامر زمان گذشته در ترکی استانبولی بسیار مهم و پرکاربرد است. این زمان برای بیان اتفاقات، وقایع، و عمل‌هایی که در گذشته رخ داده‌اند، استفاده می‌شود. یکی از اصول مهم در ساخت زمان گذشته استفاده از پسوندهای مربوط به زمان گذشته است. برای سوم شخص مفرد، ماضی ساده اغلب با پسوند "-di" ساخته می‌شود. به عنوان مثال، فعل "gitmek" (رفتن) در زمان گذشته به شکل "gitti" (رفت) در می‌آید. همچنین باید توجه داشت که در ترکی استانبولی، فعل به دلیل نقش زبانی خودش، بر اساس جنس فاعل تغییر می‌کند، بنابراین برای فعل‌هایی که فاعل جنس مذکر دارند، می‌توانیم از پسوند "-di" استفاده کنیم و برای فعل‌هایی که فاعل جنس مونث دارند، از پسوند "-di" و "-dı" استفاده می‌شود.
به علاوه، برای افعال ناقص، مانند "gel-" (آمدن) و "git-" (رفتن)، برخی تغییرات در پسوند حاصل می‌شود. به طور معمول، در زمان گذشته، این افعال با پسوند "-ti" برای سوم شخص مفرد و پسوند "-ti" یا "-tı" برای سایر شخص‌ها تغییر می‌کنند. به عنوان مثال، "geldi" (آمد) برای سوم شخص مفرد و "geldi" یا "geldiği" برای سایر شخص‌ها استفاده می‌شود.
به طور کلی، در ترکی استانبولی، زمان گذشته با استفاده از پسوندهای مختلف و تغییرات در فعل‌ها برای بیان اتفاقات و وقایع گذشته استفاده می‌شود. این قانون‌ها و الگوها برای یادگیری موثر و درست ترکیب شدن با زبان ترکی استانبولی بسیار اساسی است.