با آوردن پسوند به فعل قيدهاي زماني ساخته مي‌شود. Önce به معناي قبل و sonra به معناي بعد است.
جدول 1 : پسوندهاي دو حالته
|
آخرين مصوت فعل |
|||
|
كلفت |
a- ı- o- u |
madan |
|
|
ظريف |
e- i- ö- ü |
meden |
|
madan/-meden
در معناي :«بدون، بدون اينكه» هست. دو حالت دارد.
1- وقتي كه فعل اصلي (فعل دوم) منفي است، اين پسوند به اين معني است كه ابتدا فعلي كه با اين پسوند مي آيد انجام شود.
|
Şemsiyeni almadan çıkma. |
|
بدون برداشتن چتر خارج نشو. (ابتدا چتر را بردار بعد خارج شو) |
|
Saçlarınızı taramadan evden çıkmayın. |
|
بدون شانه‌زدن موهايتان از خانه خارج نشويد. (ابتدا موهايتان را شانه بزنيد بعد از خانه خارج شويد) |
-(y)ken
اين پسوند به فعل چسبيده و معني "زماني كه، وقتي كه، در حالتِ ...، در حالي كه، در حال،حين" به فعل فرعي مي دهد كه نحوه وقوع فعل اصلي را توضيح دهد. بيشتر با افعال وسيع، گذشته ساده و زمان حال به كار مي رود. يعني ابتدا پسوند آن زمان و بعد اين پسوند به كار مي رود. بعد از اين پسوند، پسوند شخص به كار برده نمي شود. اگر آخرين حرف فعل مصوت باشد حرف y مي آيد.
پسوند فعل وسيع : ar/er/r/ır/ir/ur/ür
|
Dün okula giderken onu gördüm. |
ديروز وقتي كه به مدرسه مي رفتم او را ديدم. |
|
Yemek yerken konuşmamalısın. |
در حال غذا خوردن نبايد صحبت كني. |
|
Onu görürken ağladı. |
وقتي او را ديد گريه كرد. |