-ıcı /-ici ; -ucu /-ücü
اسم فاعل ميسازد.
akmak |
جاري شدن |
akıcı |
روان |
yakmak |
سوزاندن |
yakıcı |
سوزان |
koşmak |
دويدن |
koşucu |
دونده |
sürmek |
راندن |
sürücü |
راننده |
satmak |
فروختن |
satıcı |
فروشنده |
almak |
گرفتن |
alıcı |
گيرنده، خريدار |
پسوند msı/ -msi ; -msu/-msü-
-msı/ -msi ; -msu/ -msü
صفت هايي مي سازد كه مفهوم شباهت و همانندي مي رساند. اگر كلمه به صامت ختم شود، طبق قانون هماهنگي اصوات يك مصوت قبل از حرف m اضافه مي شود.
ekşi ترش ekşimsi ترشگون
mavi آبي mavimsi مايل به آبي
acı تلخ acımsı كمي تلخ
پسوند ساخت اسم از اسم leyin
-leyin
از اسم هايي كه مفهوم زمان دارند، قيد مي سازد.
Sabah صبح sabahleyin صبحگاه، وقت صبح
Öğle ظهر öğleyin موقع ظهر، سر ظهر
پسوند mak و mek
-mak / -mek
علامت مصدر است. بعد از همهي ريشه هاي فعلي مي آيد. مصدر بدون اين پسوند فعل امر سوم شخص است.
Yazmak نوشتن yaz بنويس
Gitmek رفتن git برو
گاهي اين پسوند علاوه بر مصدر اسم هاي ماندگار ايجاد مي كند :
Yemek 1- خوردن 2- غذا
Çakmak 1- كوبيدن 2- چخماق، فندك
پسوند ma / -me-
-ma / -me
اسمهاي عمومي از فعل درست ميكند و با همهي ريشههاي فعلي مي آيد.
Silmek پاك كردن silme عمل پاك كردن
Toplamak جمع كردن toplama جمعآوري، جمعبندي
Bölmek تقسيم كردن bölme تقسيم
Konuşma aslında bir sanattır.
سخنراني در واقع يك هنر است.
پسوند ساخت اسم از فعل -gan
-gan /-gen ; -kan /-ken
اين پسوند اسمها و صفتهايي كه مفهوم بيش از اندازه معمول و عادت را از فعل مربوطه دارند، ميسازد.
çalış- |
كوشش كردن |
çalışkan |
كوشا، فعال |
unut- |
فراموش كردن |
unutkan |
فراموشكار |
alın- |
به خود گرفتن |
alıngan |
زودرنج |
sıkıl- |
در تنگنا افتادن |
sıkılgan |
خجالتي، معذب |
saldır- |
حمله كردن |
saldırgan |
مهاجم، متجاوز |
değiş- |
تغيير يافتن |
değişken |
متغير |
پسوند اشتقاقي ساخت اسم از فعل gin
-gın /-gin ; -gun /-gün
-kın /-kin ; -kun /-kün
اين پسوند اسمهايي كه مفهوم بزرگي، فزوني و عادت را از فعل مربوطه دارند، ميدهدآموزش زبان تركي.
Bil- |
دانستن |
bilgin |
دانا، عالم |
Taş- |
لبريز شدن |
taşkın |
طغيان، سيلاب |
Coş- |
جوشيدن |
coşkun |
پرجوش وخروش |
Üz- |
ناراحت كردن |
üzgün |
غمگين |
Dur- |
توقف كردن |
durgun |
بيحركت |
Piş- |
پختن |
pişkin |
پخته، برشته |
پسوند ساخت اسم از فعل gi
-gı /-gi ; -gu /-gü
-kı /-ki ; -ku /-kü
اسم ابزار و اسم معني ميسازد.
As- |
آويزان كردن |
askı |
آويز |
Sar- |
پيچيدن، دوز زدن |
sargı |
باند، نوار |
Bur- |
پيچيدن، تاب دادن |
burgu |
مته |
Sev- |
دوست داشتن |
sevgi |
عشق |
Bil- |
دانستن |
bilgi |
اطلاعات، معلومات |
Say- |
احترام داشتن |
saygı |
احترام، تكريم |
پسوند اشتقاقي ساخت اسم از فعل k
-k (-ık /-ik /-uk /-ük)
اسم و صفت هايي ميسازد كه نتيجه وقوع آن فعل است.
Aç- |
باز كردن |
açık |
باز |
Kes- |
بريدن |
kesik |
بريده |
Del- |
سوراخ كردن |
delik |
سوراخ |
Boz- |
خراب كردن |
bozuk |
خراب |
Dile- |
تمنا كردن، خواستن |
dilek |
خواهش، تمنا |
Kır- |
شكستن |
kırık |
شكسته |
پسوند ساخت اسم از فعل ım /-im ; -um /-üm-
-m (-ım /-im ; -um /-üm)
عموما اسمهايي ميسازد كه مفهوم يك بارگي دارند و يك بار اتفاق مي افتند. البته اسمهايي هم مي سازد كه اين مفهوم را ندارند.
doğmak |
زاييدن |
doğum |
ولادت، تولد |
ölmek |
مردن |
ölüm |
مرگ |
yutmak |
قورت دادن، بلعيدن |
yudum |
جرعه |
satmak |
فروختن |
satım |
فروش |
kurmak |
تاسيس كردن |
kurum |
موسسه |
giymek |
پوشيدن |
giyim |
لباس |
پسوند ساخت اسم از فعل ış /-iş ; -uş /-üş-
-ış /-iş ; -uş /-üş
اسم مصدر ميسازد.
gelmek |
آمدن |
geliş |
آمد (اياب) |
gitmek |
رفتن |
gidiş |
رفت |
uçmak |
پرواز كردن |
uçuş |
پرواز |
girmek |
داخل شدن |
giriş |
ورود |
çıkmak |
خارج شدن |
çıkış |
خروج |
bakmak |
نگاه كردن |
bakış |
نگاه |