پسوندهاي ça/-çe زماني كاربرد دارند كه صفت به يكي از صامت‌هاي بي‌‌واك (k, f, ş, ç, s, p, t, h) ختم شود
1. پسوند CA با پيوستن به صفت يا قيد مفهوم «نسبتا، نزديك به آن» صفت وقيد مي‌سازد.
Büyükçe bir ev خانه‌اي نسبتا بزرگ Şişmanca bir adam مردي نسبتا چاق
Zorca bir sınav امتحاني نسبتا سخت Yüksekçe bir bina ساختماني نسبتا بلند
2. قيد مي‌سازد.
|
Insanca yaşayış |
زندگي انساني |
|
yavaşça |
به آرامي |
|
Kardeşçe sevgi |
محبت برادرانه |
|
gizlice |
پنهاني |
در بعضي صفات تفاوت معنايي بين قيدي كه اين پسوند را گرفته وجود ندارد.
|
sessiz/ sessizce |
بي صدا |
|
yavaş / yavaşça |
آرام، به آرامي |
3. اين پسوند به همراه پسوند جمع به اعداد و كلماتي مانند gün ، yıl و ... اضافه مي‌شود و مبالغه مي‌رساند.
|
onlarca |
ده ها |
|
yüzlerce |
صدها |
|
saatlerce |
ساعت‌ها |
|
yıllarca |
سال‌ها |
4. اسامي زبان مي‌سازد.
|
Türkçe |
تركي |
|
İngilizce |
انگليسي |
|
Farsça |
فارسي |
|
Almanca |
آلماني |
5. همراه ضماير bu ، şu و o به مقدار يا عدد مفهوم مبالغه مي‌دهند.
|
bunca, şunca |
اين قدر، اين همه |
|
|
onca |
آن قدر، آن همه |
|
|
Onca parayı böyle bir ev için harcadın! |
آن قدر پول را براي همچين خانه اي خرج كردي؟ |
|||||
پسوند göre همراه با پسوند جهتي به كار مي‌رود.آموزش زبان تركي به معناي «به نظر ... ، از ديدگاه ...، به عقيده‌ي ...» است.
Bu öğrenci öğretmenine göre başarısız. اين دانش‌آموز به نظر معلمش، ناموفق است.
Maçı Ali'ye göre kırmızılar kazanacak. به نظر علي مسابقه را قرمزها خواهند برد.
در ضماير اول شخص و دوم شخص با پسوند CA نيز ساخته مي‌شود.
|
bana göre = bence |
به نظر من |
|
bize göre = bizce |
به نظر ما |
|
sana göre = sence |
به نظر تو |
|
size göre = sizce |
به نظر شما |
|
ona göre |
به نظر اول |
|
onlara göre |
به نظر آنها |
در جملات اسنادي (فعل هستن) معاني «مناسب، باب ميل» مي‌دهد.
O iş tam bana göre. آن كار كاملا مناسب من است.