حرف ile در جمله بعد از اسم با دو مفهوم به كار مي رود:
1. bağlaç حرف ربط، ارتباط و وابستگي : در اين حالت حرف ile ، در معناي «و» ، «به اتفاق» و يا «به همراه» را مي دهد.
|
Ahmet ile aysel Tömer’e gidiyor. |
احمد به همراه آيسل به تومر مي رود. |
|
Kalem ile kağıdı getirdim. |
خودكار و كاغذ را آوردم. |
|
Fatih ile yavuz şiir okuyor. |
فاتح و ياووز شعر مي خوانند. |
در اين حالت مي‌توان از ve نيز استفاده كرد. در مقايسه با ve مفهوم همراهي در ile بيشتر است.
|
Murta ile oya sinemaya gidiyorlar. |
مراد با اويا به سينما مي‌روند. (به احتمال زياد باهم مي‌روند.) |
|
Murat ve oya sinemaya gidiyorlar. |
|
|
مراد و اويا به سينما مي‌روند. (ممكن است باهم بروند يا جداگاه هر كدام) |
|
2. ilgeç حرف اضافه، واسطه و وسيله : در اين حالت معني «با» و «به وسيله» مي دهد. و كلمه ي قبل از ile نقش متمم را مي گيرد. مثال :
|
Kağıtları makas ile kesiyor. |
كاغذ ها را با قيچي مي برد. |
|
Bulaşıkları kardeşi ile yıkıyor. |
ظروف كثيف را با خواهرش (برادرش) مي شورد. |
|
Yazılarımı bilgisayar ile yazdım. |
نوشته هايم را با كامپيوتر نوشتم. |
ile به شكل چسبيده به كلمه هم به كار برده مي شود. در اين حالت حرف i مي افتد. يعني به شكل le و la بعد از كلمه مي آيد. اگر حرف آخر كلمه در حالت چسبيده مصوت باشد، حرف ميانجي y مي آيد.
|
آخرين مصوت كلمه |
|
|
|
كلفت |
a- ı- o- u |
(y)la |
|
ظريف |
e- i- ö- ü |
(y)le |
|
Babam ile (babamla) geliyoruz. |
با بابام داريم مي آييم. |
|
Benim ile (benimle) konuşmuyor. |
با من حرف نمي زند. |
|
Tavşanımı sebze ile (sebzeyle) besliyorum. |
خرگوشم را با سبزي تغذيه مي كنم. |
|
Dün patronum ile (patronumla) görüştüm. |
ديروز با رئيسم ملاقات كردم. |
ile همراه با ضماير، به جز ضمير سوم شخص جمع،آموزش زبان تركي با پسوند اضافه (ضماير ملكي) به كار مي‌رود.
|
benimle |
با من |
seninle |
با تو |
onunla |
با او |
|
bizimle |
با تو |
sizinle |
با شما |
onlarla |
با آنها |
براي تاكيد مي‌توان از birlikte يعني "باهم" استفاده كرد.
Mutay ile oya birlikte sinemaya gidiyorlar. مراد با اويا باهم به سينما مي‌روند.
اما وقتي به عنوان حرف اضافه استفاده شود birlikte نوشته نمي‌شود.
İşe otobüsle birlikte gidiyorum. با اتوبوس به سر كار مي‌روم.
فاعل هايي كه در آنها ile به عنوان حرف ربط (با، به همراه) وجود دارد فعل جمع مي‌آيد، اگر حرف ربط باشد فقط در صورتي كه قسمت اول جمع باشد (مثلا ضمير ما biz) فعل جمع مي‌آيد. (انتهاي كتاب قسمت دستور زبان اين درس)
Babamla ben sinemaya gidiyoruz / gidiyorum.
Oya ile sen partiye gelmiyorsun / gelmiyorsunuz
Biz babamla sinemaya gidiyor / gidiyoruz
وقتي ile حرف اضافه است (معني با مي‌دهد) اسامي شخص قسمت اول بايد قرار گيرند.
Babamla ben sinemaya gidiyoruz. بابام و من به سينما مي‌رويم.benimle babam sinemaya gidiyoruz