خود زمان آينده ......... gelecek zaman
صرف مثبت
حالت سوالي صرف مثبت
صرف منفي
زمان حكايتي زمان آينده gelecek zamanın hikayesi يا زمان آينده در گذشه
اين زمان در فارسي وجود ندارد اما با استفاده از عباراتي معني ميشود. معني فعل در اين زمان يعني كاري كه در گذشته اتفاق افتاده و قرار بوده كه در آينده (نسبت به آن زمان) اتفاق بيفتد. (و اكثرا هم اتفاق نيفتاده است) مثلا اگر امروز روز پنج شنبه باشد و من هفته پيش روز جمعه تصميم گرفته بودم كه دو روز بعد يكشنبه به پارك بروم و نتوانسته‌ام برم، يعني در گذشته كاري را قرار بوده در آينده انجام بدهم. در اين حالت فعل gidecektim يعين قرار بوده بروم (و نتوانستم/يا نشد بروم) استفاده ميشود. حالت جدا
فعل +(y) -acak/-ecek + idi + پسوند شخصي
شكل نوشتار اين فعل دو حالت دارد يا به صورت چسبيده يا جدا اما اكثرا در گفتار به صورت چسبيده تلفظ مي شود. اما در حالت پيوسته به دليل هماهنگي صامت‌ها و قرار گرفتن حرف k حرف d به t تبديل ميشود. شكل كلي حالت چسبيده به صورت زير است
فعل +(y) -acaktı/-ecekti + پسوند شخصي
|
شخص |
حالت جدا |
حالت چسبيده |
پسوند شخصي |
معني |
|
ben |
Gelecek idi-m |
Gel-ecekti-m |
m |
قرار بود بيايم |
|
sen |
Gelecek idi-n |
Gel-ecekti-n |
n |
قرار بود بيايي |
|
o |
Gelecek idi |
Gel-ecekti |
- |
قرار بود بيايد |
|
biz |
Gelecek idi-k |
Gel-ecekti-k |
-k |
قرار بود بياييم |
|
siz |
Gelecek idi-niz |
Gel-ecekti-niz |
-nız/-niz |
قرار بود بياييد |
|
onlar |
Gelecek idi-ler |
Gel-ecekti-ler |
ler/lar |
قرار بود بيايند |
در سوم شخص جمع حالت دوم كه پسوند شخص قبل از پسوند حكايتي مي آيد نيز استفاده ميشود.
(در تركي آذربايجاني فقط حالت اول استفاده ميشود gelecekdiler)
Beni arayacaktın, niçin aramadın?
قرار بود بهم زنگ بزني، چرا زنگ نزدي؟
Ayağım kaydı, neredeyse düşecektim.
پام لغزيد تقريبا داشتم ميفتادم. (ولي نيفتادم- افتادنم اتفاق نيفتاد)
Sular kesilmeseydi, çamaşır yıkayacaktım.
اگه آب ها قطع نمي‌شد، مي خوستم/قرار بود/تصميم گرفته بودم لباس بشورم. (ولي نشستم چون آب قطع شد.)
حالت منفي با آمدن –ma/-me ساخته ميشود. آموزش زبان تركي بنابراين پسوند كلي به صورت –mayacaktı/-meyecekti ساخته ميشود. حالت منفي هم مفهوم مثبت دارد. يعني شكل منفي ولي مفهوم مثبت دارد، بر خلاف حالت مثبت.
Ben: Gelmeyecek idi-m Gel-meyecekti-m قرار بوده، تصميم داشتم نيايم (ولي آمدم)
sen: Gelmeyecek idi-n Gel-meyecekti-n "" نيايي
o: Gelmeyecek idi Gel-meyecekti "" نياييد
biz: Gelmeyecek idi-k Gel-meyecekti-k "" نياييم
siz: Gelmeyecek idi-niz Gel-meyecekti-niz "" نياييد
onlar: Gelmeyecek idi-ler Gel-meyecekti-ler "" نياييند
Sebze almayacaktım fakat sebzeler çok taze idi.
نمي‌خواستم سبزي بخرم، فقط سبزي ها خيلي تازه بودند. (نمي خواستم بخرم، ولي خريدم.)
Hani yağmur yağmayacaktı!
پس كو (گفته بودي) قرار بود باران نبارد؟ (باران باريده است)