مي تونيد نگاهي به خود زمان مضارع بندازيد:
صرف مثبت
صرف منفي
حالت سوالي صرف مثبت
حالت سوالي صرف منفي
زمان حكايتي زمان مضارع geniş zamanın hikayesi
معادل زمان مضارع در گذشته است.
فعل + -r/ -(ı, i, u, ü)r/ -(a,e)r + (i-) + پسوند حكايتي + پسوند شخصي
پسوند حكايتي همان پسوند زمان گذشته ساده است يعني :
dı/di/du/dü
شكل نوشتار اين فعل دو حالت دارد يا به صورت چسبيده يا جدا اما اكثرا در گفتار به صورت چسبيده تلفظ مي شود. وقتي كه حالت چسبيده هست بنا به قانون هماهنگي صامتها پسوندهاي رديف يك استفاده ميشود.
I : ı/i/u/ü
|
شخص |
حالت جدا |
حالت چسبيده |
پسوند شخصي |
معني |
|
ben |
Yap-ar i-di-m |
Yap-ar-dı-m |
m |
انجام مي‌دادم |
|
sen |
Yap-ar i-di-n |
Yap-ar-dı-n |
n |
انجام مي‌دادي |
|
o |
Yap-ar i-di |
Yap-ar-dı |
- |
انجام مي‌داد |
|
biz |
Yap-ar i-di-k |
Yap-ar-dı-k |
k |
انجام مي‌داديم |
|
siz |
Yap-ar i-di-niz |
Yap-ar-dı-nız |
-nIz |
انجام مي‌داديد |
|
onlar |
Yap-ar i-di-ler |
Yap-ar-dı-lar Yap-ar-lar-dı |
ler/lar |
انجام مي‌دادند |
در سوم شخص جمع حالت دوم كه پسوند شخص قبل از پسوند حكايتي مي آيد نيز استفاده ميشود.
(در تركي آذربايجاني فقط حالت اول استفاده ميشود yapardılar)
|
Askerdeyken her sabah spor yapardık. |
|
در سربازي هر صبح ورزش مي كرديم. |
|
Lisedeyken her hafta sonu maça giderdim. |
|
دبيرستان هر اخر هفته به مسابقه مي رفتم. |
|
Uyumadan önce hep kitap okurdunuz. |
|
قبل از خواب هميشه كتاب مي خوانديد. |
حالت منفي با آمدن –maz/-mez قبل از پسوند –dI ساخته ميشود. بنابراين پسوند كلي به صورت –mazdı/-mezdi ساخته ميشود.
|
شخص |
حالت جدا |
حالت چسبيده |
معني |
|
ben |
Bil-mez i-di-m |
Bil-mez-di-m |
نمي‌دانستم |
|
sen |
Bil-mez i-di-n |
Bil-mez-di-n |
نمي‌دانستي |
|
o |
Bil-mez i-di |
Bil-mez-di |
نمي‌دانست |
|
biz |
Bil-mez i-di-k |
Bil-mez-di-k |
نمي‌دانستيم |
|
siz |
Bil-mez i-di-niz |
Bil-mez-di-niz |
نمي‌دانستيد |
|
onlar |
Bil-mez i-di-ler |
Bil-mez-di-ler Bilm-mez-ler-di |
نمي‌دانستند |
|
Ahmet arkadaşları ile oyun oynamazdı. |
|
احمد با دوستانش بازي نمي كردآموزش زبان تركي. |
|
Selma küçükken kedilerden korkmazdı. |
|
سلما تو بچگي از گربه ها نمي ترسيد. |
|
Dedem sigara içmezdi |
|
پدربزرگم سيگار نمي كشيد. |