نرم شدن صامت (همخوان) (ünsüz yumuşaması)
كلماتي كه به صامت‌هاي بي‌واك p- ç- t- k ختم مي‌شوند، اگر پسوندي بگيرند كه با مصوت آغاز مي‌شود، صامت پاياني آنها نرم شده (واكبر مي‌شوند) و به ترتيب به b- c- d- ğ تبديل مي‌شوند.
|
p→b |
ç→c |
||
|
Kitap-a→kitaba |
به كتاب |
ağaç-a→ağaca |
به درخت |
|
Kebap-ı→kebabı |
كباب را |
kılıç-ı→kılıcı |
شمشير را |
|
t→d |
k→ğ |
||
|
tat-ı→tadı |
مزه را |
kulak-ı→kulağı |
گوش را |
|
kurt-u→kurdu |
گرگ را |
gömlek-i→gömleği |
پيراهن را |
در سه كلمه‌ي renk، denk و cenk حرف k به g تبديل مي‌شود. مانند rengi رنگش. البته استثناهايي وجود دارد كه نرم شدن صورت نمي گيرد مانند كلماتي كه به پسوند –iyet برگرفته از زبان عربي ختم مي‌شوند. مثال:
|
تك هجايي |
دو هجايي |
سه هجايي |
چهار هجايي |
|
et, üç, fark, türk, top, saç, kat, kök, park, bulut... |
gayret, sepet, sanat, bilet, kanıt, fiyat, hizmet, sohbet... |
Seyahat, milliyet, bisiklet... |
Medeniyet, edebiyat, Mezuniyet, faaliyet, olimpiyat ... |
همچنين كلماتي كه اسم خاص مي باشند از اين قاعده مستثني مي باشند.
Atattürk + ün → atatürk’ün
|
Cep: |
Pantolonumun cebi yırtık. |
جيب شلوارم پاره است. |
|
Çocuk: |
Çocuğun eli yaralıdır. |
دست بچه زخمي است. |
|
Ağaç: |
Ağacın yarpakları sarı. |
برگ هاي درخت زرد است. |
|
Kilit: |
Kapının kilidi bozuk. |
كليد در خراب است. |